Wettelijk samenwonen: rechten en plichten

Wat houdt dat juist in, zo’n wettelijke samenwoning?

Koppels die samenwonen, kunnen een verklaring van wettelijke samenwoning afleggen voor het gemeentebestuur. Wettelijke samenwoners kunnen bij de notaris ook een contract van wettelijke samenwoning afleggen, om bepaalde afspraken vast te leggen. Dit is niet verplicht, en er wordt in de praktijk weinig gebruik van gemaakt.

Wie gewoon op hetzelfde adres woont, zonder zo’n verklaring af te leggen, woont feitelijk samen.

De verklaring van wettelijke samenwoning geeft de samenwoners een bepaalde juridische bescherming. Deze bescherming en juridische gevolgen van een wettelijke samenwoning zijn echter vrij beperkt. Niet alle wettelijke samenwoners zijn zich daarvan voldoende bewust.

Het Burgerlijk Wetboek bevat een aantal bepalingen over de wettelijke samenwoning:

• Bescherming van de gezinswoning: De gezinswoning kan niet op initiatief van een van de partners worden verkocht of met hypotheek bezwaard, ook al hoort de woning enkel aan die partner toe. De andere partner zal mee moeten tekenen. Deze bescherming is relatief echter, aangezien de wettelijke samenwoning op elk moment opzegbaar is (zie verder).
• Bijdragen in de lasten van het samenwonen: net zoals binnen het huwelijk, moeten de partners in verhouding tot hun middelen bijdragen in de lasten van het samenwonen. Deze lasten omvatten ook de kosten voor de kinderen die van het gezin deel uitmaken.
• De hoofdelijke aansprakelijkheid voor de huishoudschulden: als een van de partners een dergelijke schuld aangaat, zijn beide partners aansprakelijk oor de terugbetaling ervan. Voorbeeld: een autolening, een lening voor de gezinswoning,….

Einde van de wettelijke samenwoning

De wettelijke samenwoning kan eenvoudig worden beëindigd door het afleggen van een verklaring op het gemeentebestuur. De partners kunnen die verklaring samen gaan afleggen, maar de verklaring van beëindiging kan ook worden gedaan door één van de partners. Hieraan zullen bepaalde kosten verbonden zijn, omdat de gemeente verplicht is de andere partner in kennis te stellen van de beëindiging.

Op het moment dat de verklaring wordt afgelegd, vervalt dus ook de bescherming van de gezinswoning.

Wat zijn zo de zaken die scheidende samenwoners moeten regelen? Hieronder de 2 voornaamste zaken:

1. Regeling over de gemeenschappelijke onroerende goederen

Hier zijn er 3 opties: of het onroerend goed wordt verkocht aan derden, of een van beide koopt het onroerend goed over of het onroerend goed wordt voorlopig in onverdeeldheid gehouden.

Vaak zal er nog een hypothecaire lening lopen op de woning. Hou er rekening mee dat ook hier het nodige moet worden geregeld, en dat de bank hierin ook best betrokken wordt.

2. Kosten en verblijfsregeling m.b.t de kinderen.

Wettelijk of feitelijk samenwonende ouders zijn niet verplicht een regeling over hun kinderen te treffen wanneer ze uit elkaar gaan. Nochtans is het goed om hierover duidelijke afspraken te hebben! Duidelijke afspraken vermijden conflicten. En voor wie een fiscaal co- ouderschap wil toepassen is het zelfs verplicht een geregistreerde of gehomologeerde overeenkomst af te sluiten.

Vaak leggen de ouders vrij weinig afspraken vast, en doen gewoon door met de verblijfs- en kostenregeling die in de praktijk min of meer vanzelf loopt. Dit kan een tijdje goed gaan, maar vaak komt de regeling in het gedrang wanneer er gewijzigde omstandigheden zijn. Een van de ouders krijgt een nieuwe partner of een van de ouders verhuist of de werksituatie wijzigt grondig. En plots staat de hele regeling op losse schroeven. Ook wat de kostenregeling betreft, kinderen worden duurder naarmate dat ze ouder worden of het inkomen van een van de ouders stijgt of daalt drastisch. Het is aangewezen om van meet af aan, de verdeling van de kosten op een professionele manier te laten berekenen. Zo is er een bestaande methodiek om op terug te vallen als de omstandigheden wijzigen vb. kinderen gaan op kot, … Daarnaast is het ook nuttig om jullie te laten adviseren m.b.t. de fiscaliteit om dit zo goed mogelijk voor beide ouders te optimaliseren. Een goede ouderschapsovereenkomst zorgt voor rust en duidelijkheid.

 

---

Deel op

---